عکاس: خسرو جعفری زاده
گذر عطارد یا گذر تیر به پدیده عبور سیاره عطارد از مقابل قرص خورشید (از دید زمین) گفته می‌شود.
سیاره عطارد (سیاره تیر) نیز مانند سیاره زهره از سیارات داخلی مدار زمین است و بین زمین و خورشید قرار گرفته و از دید ناظر زمینی موجب گذر آن از برابر قرص خورشید می‌گردد. عبور عطارد فقط در اردیبهشت ماه (ماه مه) یا آبان ماه (ماه نوامبر) روی می‌دهد؛ و علت ندرت این عبورها (که در هر قرن تا ۱۳ بار روی می‌دهند) به این علت است که زاویه میل مدار آن با مدار زمین (۷ درجه) سبب می‌شود که سیاره معمولاً یا از شمال یا از جنوب خورشید بگذرد. قطر زاویه‌ای عطارد ۲۰ ثانیه قوسی و خورشید حدود ۳۰ دقیقه (نیم درجه) قوسی است. در گذر، عطارد به اندازه یک لکه گرد و سیاه بر قرص خورشید نمایان می‌شود در حالیکه قرص ۱۵۰ برابر بزرگتر از عطارد در زاویه دید قرار دارد. اولین گذر عطارد ثبت شده مربوط به سال ۱۶۳۱ میلادی است. در گذرهایی که در اردیبهشت رخ می‌دهد، به دلیل نزدیکتر بودن عطارد به زمین نسبت به گذرهای آبان ماه، اندازه ظاهری عطارد نسبتاً بزرگتر است. از زمان‌سنجی و ثبت دقیق گذر برای تعیین دقیقتر مدار عطارد و فاصله این سیاره از زمین و همچنین برای محاسبه دوره تناوب حرکت وضعی زمین استفاده می‌شود. تعیین اندازه لکه یا زبانه‌ها از دیگر مواردی است که از داد ه‌های رصدی قابل محاسبه است. تهیه و ارسال گزارش دقیق نیز اهمیت ویژ ه‌ای دارد.
در دوران معاصر گذرهای عطارد با چند روز فاصله از ۱۸ اردیبهشت و ۱۹ آبان رخ می‌دهند. گذرهای آبان (نوامبر) در فواصل ۷، ۱۳ و ۳۳ سال و گذرهای اردیبهشت (ماه مه) در فواصل ۱۳ و ۳۳ سال رخ می‌دهند. زمان تماس‌ها برحسب مختصات زمین‌مرکزی محاسبه شده، فقط برای ناظر ساکن در مرکز زمین دقیق است. زمان تماس‌ها برای نقاط مختلف زمین می‌تواند تا ۲ دقیقه با این زمان‌ها متفاوت است. دلیل این موضوع اختلاف منظر است زیرا قرص عطارد با قطر ۱۰ ثانیه کمانی می‌تواند تا ۱۳ ثانیه کمانی از محل مختصات دقیق زمین‌مرکزی‌اش جابجا شود
