عکاس : مهیار مرادی چافی
ماه تنها قمر زمین است و در یک مدار بیضی شکل (نزدیک به دایره) در گردش به دور زمین است. زمین هم در یکی از کانونهای بیضی قرار دارد. بنابراین فاصله آن تا زمین همواره ثابت نیست و بین یک حداقل و حداکثر تغییر میکند.
نقطهای از مدار که کمترین فاصله را تا زمین دارد حضیض (Perigee)؛ و نقطه مقابلش که بیشترین فاصله را از زمین دارد، نقطه اوج (Apogee) مداریِ ماه نام دارد.
حرکت ماه در مدارش تابع قوانین نیروی گرانش است (همان قوانین کپلر)، که یکی از آثار آن متفاوت بودن سرعت حرکت ماه در مدارش است. یعنی سرعت ماه در گردش به دور زمین همیشه در حال تغییر است.
بیشترین سرعت آن در حضیض و کمترین آن در اوج مداریاش است. در بقیه قسمتهای مدارش هم سرعت آن بین این دو مقدار خواهد بود.
هنگامی ماه به صورت قرص کامل (بدر) دیده میشود که در مدارش به دور زمین دقیقا در طرف مقابل خورشید قرار بگیرد. از نظر محاسباتی یعنی زمانی که جدایی زاویهای ماه با خورشید ۱۸۰ درجه بشود. این زمان قابل محاسبه و اندازهگیری است. در این حالت است که تقریبا ۱۰۰% قرص ماه روشن است و در زمانهای قبل و بعد از آن میزان بخش روشن آن کمتر از ۱۰۰% خواهد بود.
از لحاظ ظاهری نمیتوان به وسیله چشم تفاوتهای اندک بین وضعیت قرص ماه را در زمانهای اندکی قبل و بعد از ماه بدر تشخیص داد. به همین دلیل است که به طور معمول در سه شب ۱۳ و ۱۴ و ۱۵ میتوان ماه را بهنسبت کامل دید؛ ولی بیگمان در شبهای ۱۲ و ۱۶ قرص ماه کامل نخواهد بود.