عکاس : حسن حاتمی
نگارنده متن آموزشی: خسرو جعفری زاده
خورشید پرنورترین جسم آسمانی است که دیدن آن بدون رعایت نکات ایمنی بسیار خطرناک است. بسیاری از افراد بدون توجه به موارد مهم در رصد صحیح خورشید، بینایی خود را در معرض خطر قرار می‌دهند.
رصد ایمن خورشید با فیلترهای مخصوص و استاندارد می‌تواند بسیار لذت بخش و دیدنی باشد. رصد خورشید با چشم غیر مسلح (بدون ابزار رصدی) تنها با عینک مخصوص رصد خورشید و یا فیلتر جوشکاری نمره ۱۴ (دوعدد نمره ۷) مورد قبول است. در این روش چشم شما هیچ گونه آسیبی نمی‌بیند. استفاده از فویل، سی دی، دیسکت، عینک دودی، ورق رادیولوژی بسیار خطرناک است.
رصد خورشید با چشم مسلح یا ابزار رصدی به دو دسته‌ی دوربین دوچشمی و تلسکوپ تقسیم می‌شود.
رصد خورشید با دوربین دوچشمی:
همانطور که از اسم این ابزار پیدا است، دارای دو عدد عدسی شیئی می‌باشد که باید بر روی ان فیلتر مخصوص قرار گیرد. بهترین فیلتر برای رصد با این ابزار، فیلتر مخصوص مایلار تولید شرکت بادر آلمان است. برای این منظور شما می‌توانید با ساختن دو عدد قاب برای دوربین خود و ایجاد دایره‌ای به اندازه ۷۰ درصد عدسی شیئی دوربین، فیلتر را بر روی آن نصب کنید.
رصد خورشید با تلسکوپ:
تلسکوپ‌ها به دو دسته بازتابی و شکستی تقسیم بندی می‌شوند. استفاده از شیشه جوشکاری برای تلسکوپ‌ها اصلا مناسب نیست و بهتر است از فیلتر مخصوص مایلار استفاده کنید.
روش نصب فیلتر خورشید در تلسکوپ شکستی:
تلسکوپ‌های شکستی از قطر دهانه ۶۰ میلیمتر تا ۱۵۰ میلیمتر در میان ستاره‌شناسان متداول است. شما می توایند به همان روش ساخت قاب برای دوربین دوچشمی، این بار با ساخت یک عدد از آن و پوشش ۷۰ درصدی از مساحت کل عدسی شیئی، رصد بسیار خوب و ایمنی را داشته باشید.
روش نصب فیلتر خورشید در تلسکوپ بازتابی:
همانطور که می‌دانید تلسکوپ‌های بازتابی دارای آینه اولیه، آینه ثانویه و در آخر عدسی چشمی هستند. بنابراین نور در این گونه ابزار رصدی در دو مرحله جمع آوری و سپس به سوی چشم شما روانه می‌شود. به دلیل قطر بالای تلسکوپ‌های بازتابی مقدار جمع آوری نور در اینگونه ابزار بسیار بیشتر از دیگر ابزارها است. مثلا تلسکوپ ۸ اینچ (۲۰ سانتی متر) ۹۵۰ برابر چشم انسان نور جمع می‌کند، حال در نظر بگیرید که نور خورشید با این شدت به چشم برخورد کند، تنها می‌توان گفت که فاجعه به بار خواهد آمد.
بیشتر تلسکوپ‌های بازتابی بر روی درپوش خود دریچه مخصوص رصد خورشید را دارند. شما باید بر روی این درچیه فیلتر مخصوص خورشید را نصب کنید تا بتوانید با آن رصد ایمنی را داشته باشید. همان دایره کوچک برای مقدار نور ورودی به تلسکوپ شما کافی است.
رصدگران عزیز در نظر داشته باشید که رصد خورشید در تمامی موارد گفته شده و بدون فیلتر مناسب بسیار خطرناک است و در صورت رعایت نکردن نکات ایمنی ممکن است بینایی خود را از دست بدهید و تا آخر عمر از دیدن زیبایی های آسمان شب با یکی از چشم‌هایتان محروم باشید. بنابراین با رعایت نکات ایمنی و ساخت ابزار مناسب به رصد خورشید بپردازید.
