نوری در آسمان

تصویر و حق کپی : فرزین صالحی

شهاب و آذرگوی دو واژه‌ای است که برای اجرام آسمانی برخوردی با جو زمین به کار می برند. آذرگوی یا شهابی که بسیار درخشان باشد، به صورت تصادفی در برخی از تصاویر عکاسان آسمان شب ثبت می شود. بعضی از شهابها که ابعادشان از صدها متر بزرگتر است سیارک و آنهایی که کوچکترند و ابعادی در حد میلیمتر تا چندمتر دارند هم شهاب یا شهابواره نامیده می شوند. اندازه شهابهایی که در حالت معمولی بطور شبانه مشاهده می شوند در حد کمتر از یک سانتی متر است. ۹۹ درصد شهابها ناشی از دنباله دارها و بقیه نیز ناشی از سیارکها هستند . وقتی این شهابواره ها با سرعت زیادوارد جو می شوند بین آنها با جو زمین نیروی اصطکاک بوجود می آید که حرارت زیادی را پدید می آورد و این حرارت باعث داغ شدن سطح شهابواره می شود. در ارتفاع ۸۰ تا ۱۲۰ کیلومتری حرارت آنقدر زیاد می شود(درحدود ۲۰۰۰ درجه) که لایه های سطح آنها تصعید می شود گازهای مختلف موجود در جو هم بر اثر این دمای زیاد تحریک می شوند و پلاسمایی از گازهای داغ یونیزه اطراف سنگ شهاب بوجود می آید.این گازهای داغ در کسری از ثانیه انرژی خود را به شکل تابش نور ساطع می کنند وبه این صورت شهاب بوجود می آید.با توجه به جنس ذرات ٬سرعت آنها ومولکولهای مسیر عبور٬ نور تولید شده دارای رنگهای متفاوتی است. مثلا” رنگ سبز بیشتر شهاب ها از مولکول های اکسیژن جو گسیل می شوند . نیتروژن رنگ آبی تولید می کند و سدیم رنگ زرد را . عموما” شهاب هایی با سرعت بالا به رنگ سفید دیده می شوند ، چون تمام این رنگ ها با هم مخلوط می شوند . ولی وقتی که سرعت شهاب ها کم می شود به رنگ قرمز در می آیند.

تصویر آینده : دو کهکشان دیدنی