مقارنه سه سیاره در آسمان شب

عکاس: محمود کریمی

مُقارنه یا همدمی در ستاره‌شناسی به هم‌راستا قرار گرفتن دو یا چند جرم سماوی با همدیگر از منظر زمین می‌گویند به گونه‌ای که در آسمان در کنار هم دیده شوند.

مقارنه یک موقعیت است که در ستاره‌شناسی آماتوری و ستاره‌بینی استفاده می‌شود و به نزدیکی ظاهری چند سیاره و ماه یا باهم اشاره دارد.

مقارنهٔ سیارات یا ماه با خورشید مقارنه داخلی یا خارجی است. چنانچه خورشید از اجرام مقارنه نباشد مقارنه سیاره‌ای (دو سیاره) یا ماه و سیاره دیگر یا اجرام سیار با ثوابت خواهد بود؛ و به صورت ترکیبی مقارنه بیش از سه جرم سماوی نیز ممکن است. در حقیقت یک سوی مقارنه همواره ناظر زمینی است. مقارنهٔ ماه با اجرام غیر خورشید را اختفا می‌گویند.

مقارنه بر اساس هم‌راستایی بعد (نصف‌النهار) سماوی یا طول سماوی دو جرم محاسبه می‌شود. نزدیکترین حالت دو جرم در صورت هم‌راستایی طول سماوی رخ می‌دهد.

تصویر فوق ثبتی زیبا از مقارنه جذاب سه سیاره ونوس(الهه زیبایی) , زحل (ارباب حلقه ها)و مریخ (سیاره سرخ) پیش از طلوع خورشید در پایین آسمان جنوب شرقی است . چیزی که به‌ویژه این منظره‌ی قابل مشاهده با چشم غیرمسلح را چشمگیر نمود این بود که مریخ و زحل درخشندگی تقریبا یکسانی دارند و تضاد رنگی میان زحل زرد-سفید و مریخ قرمز-نارنجی قابل توجه بود و در نزدیکی آن‌ها ناهید به روشنی خود نمایی می کرد.