عوارض سطحی ماه

عکاس: مجتبی بذرافشان

سطح ماه از یک لایه غبار نرم به نام «رگولیت» (سنگ پوش) پوشیده شده است. این لایه بر اثر نشستن شهاب واره ها روی سطح ماه به وجود آمده است، ذرات بسیار ریز گردوغباری که از مواد اولیه‌ی تشکیل دهنده‌ی سامانه‌ی خورشیدی باقی مانده‌اند.در سطح ماه عارضه های بزرگ و کوچک زیادی وحود دارند که از مهم‌ترین آنها می‌توان به دریاها، کوه‌ها رگه‌ها و گودالها اشاره کرد.دریاها ناحیه‌های تیره و هموار سطح ماه هستند. «گالیله» در اوایل قرن هفدهم این نام را روی آن‌ها گذاشت. نخستین کسانی که به ماه نگاه می‌کردند، تصور می‌کردند این مناطق تیره دریاها و اقیانوسهای سطح ماه هستند. اگر با یک دوربین نجومی کوچک به سطح ماه بنگرید، این مناطق تیره را به صورت اشکالی تقریبا دایره‌ای و شبیه اقیانوسهای زمین خواهد دید. امروزه مشخص شده است دریاها چیزی جز جریان گدازه در گذشته های دور ماه نیستند که بر اثر برخوردهای عظیم شهاب سنگی به وجود آمده اند. با خروج مواد مذاب از قسمتهای درون ماه و پخش این مواد بر سطح آن، دشتی پر از گدازه پدید آمده بود که پس از سرد شدن، سبب ایجاد قسمتهای صاف سطح آن شدند.دریاها ۱۶ درصد سطح کره‌ی ماه را اشغال کرده‌اند.

در کنار مناطق تیره یا دریاها، مناطق روشنی هم در سطح ماه مشاهده می‌شود. امروزه مشخص شده است این ها کوههای قدیم ماه هستند که برخلاف دریاها ارتفاع زیادی دارند. این نواحی قدیمی ترین مناطق کره‌ی ماه هستند که به طور میانگین، ارتفاعشان حدود سه کیلومتر بیش از دریاها  است. 

عارضه‌ی دیگر سطح ماه، گودالها هستند. هنگامی که گالیله با تلسکوپ کوچک خود به سمت ماه نشانه رفت، سطح آن را پر از حفره‌های کوچک و بزرگ یافت. این گودال‌ها دهانه‌هایی هستند که از برخورد شهاب سنگها به سطح ماه ایجاد شده‌اند و شبیه دهانه‌های آتشفشانی زمین، چهره‌ی ماه را آبله‌گون کرده‌اند.